اگر قرار بود بر اساس حروف الفبا نامگذاری شود، باید آن را با اسم R که ابتدای دسر Red Velvet Cake است می شناختیم اما خوشبختانه گوگل این سنت نامفهوم را کنار گذاشت و تصمیم گرفت از عبارت اندروید 11 به عنوان اسم نسخه بعدی سیستم عامل خودش استفاده کند.
پس از ماهها انتشار نسخههای پیشنمایش، بالأخره ورژن نهایی و پایدار عرضه شده است. البته رونمایی از این پلتفرم بسیار بیسروصدا بود بنابراین اگر از آن اطلاع نداشتید نباید نگران باشید زیرا کاملاً درکتان میکنیم.
اما به هر حال، اندروید 11 برای گوشیهای پیکسل (Pixel) عرضه شده و احتمالاً به زودی به سایر تلفنهای همراه نیز میآید. به همین دلیل امروز در تبلتفون میخواهیم شما را با ویژگیهای تازه آن آشنا سازیم.
همیشه در دوران عمر سیستم عاملها، زمانی فرا میرسد که دیگر به آپدیت مهمی نیاز ندارند و بهتر است امکانات فعلی را بهبود بخشند تا به خوبی کار کنند. این دقیقاً همان اتفاقی میباشد که برای اندروید 11 رخ داده است.
در این مقاله نقد و بررسی تخصصی، میخواهیم در مورد همه ویژگیها و قابلیتهای جدید که همراه با اندروید 11 (به خصوص برای گوشیهای پیکسل) معرفی شدند صحبت کنیم.
در حال حاضر موبایلهای خانواده پیکسل یعنی از نسل پیکسل 2 به بعد تنها گوشیهایی هستند که نسخه پایدار اندروید 11 دریافت کردهاند بنابراین در این مقاله سعی شده تمرکز روی این موبایلها باشد.
البته برخی از کمپانیها نیز در حال انتشار آپدیت هستند پس امکان دارد به زودی برخی از محصولاتشان از فاز بتا خارج و وارد مرحله پایدار اندروید 11 بشوند.
ویژگیهای جدید اندروید 11
Conversations
اندروید همیشه سیستم پخش اعلان فوقالعادهای داشته اما با اندروید 11 این سیستم عامل با توپ پرتر وارد میدان شده است. یکی از این ویژگیها Conversations میباشد که اگر بسیار زیاد پیام ارسال یا دریافت میکنید تأثیر شگرف آن را احساس خواهید کرد.
تا قبل از اندروید 11، این سیستم عامل تفاوتی میان پیامهای رسیده از نرمافزارهای پیامرسان و سایر اپلیکیشنها قائل نمیشد. این یعنی کسانی که از طریق واتساپ، تلگرام، اینستاگرام و . . . برایتان پیام میفرستادند، میبایست منتظر میماندند تا شما پیام او را از میان اعلانات، دکمههای کنترل کننده فایلهای رسانهای و . . . پیدا میکردید. مشخصاً، این روش پخش اعلانات برای افرادی که مدام پیام دریافت میکنند و اپلیکیشنهای پیامرسان برایشان در اولویت است، ایدهآل نیست.
این مشکل دقیقاً همان چیزی است که Conversations سعی کرده آن را حل کند. با این ویژگی، اندروید 11 اعلانات وارده از اپلیکیشنهای پیامرسان را فیلتر میکند و آنها را در قسمت مخصوص به خودشان، در بالای لیست، نشان میدهد. Conversations بهگونهای طراحی شده تا با سرویسهای پیامرسان مختلف سازگاری داشته باشد تا همه مخاطبان با نرمافزارهای گوناگون بتوانند همزمان پیامهای ارسالیشان را در بالای لیست نشان دهند.
هر نرمافزار آیتم مخصوص به خودش را در لیست Conversations خواهد داشت. برای مثال، اگر یک اپلیکیشن چندین اعلان از یک مخاطب داشت، همه به یک گروه تبدیل خواهند شد تا از این طریق اسم پیامدهنده، عکس پروفایل و آیکون اپلیکیشن نمایش داده شود.
چنانچه میخواهید بر گزینههای موجود در لیست کنترل بیشتری داشته باشید، میتوانید انگشت خود را روی آنها گذاشته و فشار دهید تا آنها را اولویتبندی کنید. یک نرمافزار میتواند همیشه اعلاناتش را در بالای لیست Conversations پخش کند و برعکس، امکانی فراهم شده تا به یک برنامه اجازه ندهید وقتی اعلانی دریافت کرد، آن را نمایش دهد.
برای اینکه Conversations فعال شود، باید امکان استفاده از آن توسط توسعهدهنده اپلیکیشن فراهم گردد. وقتی هم که یک برنامه پشتیبانی از آن را دریافت کرد، خودِ اندروید اعلانات رسیده از آن را میگیرد و آنها را در لیست این قابلیت قرار میدهد.
از جمله برنامههایی که تا کنون در اندروید 11 پشتیبانی از Conversations را افزودهاند، Google Messages، تلگرام و واتساپ بودهاند. در سمت دیگر، با اعلانات دریافت شده از سایر اپلیکیشنها مانند اسکایپ، توییتر، اینستاگرام و حتی نرمافزارهای مدیریت ایمیل Gmail و Spark همچون نوتیفیکیشنهای معمولی رفتار میشد. برخی اوقات پیش میآید که اعلانات یک نرمافزار در بیرون از کادر اختصاص داده شده نمایش داده میشود که البته این اتفاق بیشتر به خاطر وجود یک باگ رخ داده است.
برای بعضی از نرمافزارها هم میتوان به صورت دستی Conversations را فعال کرد زیرا حداقل امکانات لازم را دارند. برای مثال، اسکایپ به طور پیشفرض پشتیبانی از این گزینه را اضافه نکرده اما با مراجعه به تنظیمات اعلانات این برنامه از منوی تنظیمات اندروید، میتوان گزینه آن را روشن کرد هرچند در آخر پیامی خواهد داد که شما قادر نخواهید بود نوتیفیکیشنهای این نرمافزار را اولویتبندی کنید و به علاوه، پشتیبانی از قابلیت Bubble (که در ادامه در موردش صحبت میکنیم) نیز اضافه نخواهد شد.
اینکه بخواهیم الآن بگوییم کدام نرمافزار از Conversations پشتیبانی میکند و کدام نمیکند، کار نسبتاً غیرمنطقی خواهد بود چرا که اولاً هنوز بسیاری از توسعهدهندگان اقدام به اضافه کردن این ویژگی به محصولشان نکردهاند و دوماً، مشخص نیست آیا یک برنامه شرایط لازم برای نمایش اعلانات در بخش Conversations را دارد یا خیر. مثلاً، نه توییتر و نه اینستاگرام، هیچکدام اپلیکیشن پیامرسان نیستند اما امکان چت و گفتگو در آنها وجود دارد. بر این اساس، آیا باید آنها به لیست گزینههای پشتیبانی کننده از Conversations اضافه شوند یا خیر؟. در مورد Reddit یا Twitch چهطور؟.
در نهایت، کاملاً بستگی به برنامهنویس دارد که میخواهد این ویژگی را به برنامهاش اضافه کند یا خیر. از طرفی، بسیار محتمل است که اپلیکیشنی که نمیخواهد در لیست Conversations بیاید، ناخواسته به آن اضافه شود و یا برعکس این اتفاق رخ دهد و نرمافزاری که شما اصلاً دوست نداشتید این قابلیت را دریافت کند، با یک آپدیت از آن پشتیبانی نماید.
نکتهای که بد نیست به آن اشاره کنیم این است که Conversations فضای نسبتاً زیادی از بالای نمایشگر را اشغال میکند به خصوص اگر شما از دکمههای کنترل فایلهای رسانهای استفاده میکنید، این اتفاق را به شکل ملموستری احساس خواهید کرد. بر این اساس، چنانچه در نوار اعلانات پیامها و نوتیفیکیشنهای زیادی دریافت میکنید، شاید بدون اسکرول کردن و بالا پایین آمدن نتوانید آن چیزی که دنبالش میگردید را بیابید. البته خودِ گوگل فضایی را میان اعلانات تدارک دیده تا آنها با یکدیگر قاطی نشوند و از قسمتهای خالی به خوبی استفاده گردد.
با در نظرگیری تمامی جوانب، Conversations ویژگی مدرن و جذابی برای مشاهده اعلانات است اما پیشرفت واقعی آن را زمانی احساس خواهیم کرد که برنامههای بیشتری به صورت پیشفرض از آن پشتیبانی میکنند و در گوشیهای دارای نمایشگر بزرگتر مرتبتر دیده میشود.
Chat Bubbles
یکی از افزونههای دریافت شده از Conversations، ویژگی Chat Bubbles میباشد. Bubbles یا همان گفتگوهای حبابی نوعی دایره شناور از چتهای شما میسازد که در لیست Conversations نمایش داده میشود. رابط کاربری این حبابها برای کسی که از Chat Heads فیسبوک مسنجر استفاده میکرده، مطمئناً آشنا خواهد بود.
چنانچه یک نرمافزار درست طراحی شده باشد، این ویژگی باید به خوبی کار کند و به محض دریافت یک پیام جدید از نرمافزار، آن را نشان دهد. در آزمایش انجام شده، تلگرام توانست حباب گفتگو از پیام دریافت شده را پخش کند. اگر این اتفاق رخ نداد، باید روی آیکونی که در سمت راست Conversations نمایش داده شده کلیک کنید. برای داشتن این گزینه هم میبایست نرمافزار امکان پشتیبانی از آن را داشته باشد. یکی دیگر از راههای فعالسازی این آپشن که بسیار طولانیتر است، مراجعه به تنظیمات خودِ اندروید و سپس فعالسازی Bubbles از تنظیمات برنامه مدنظر میباشد. از آنجا شما میتوانید مشخص نمایید که آیا دوست دارید گفتگوهای حبابی برای همه یا کدام گفتگوهای فلان نرمافزار فعال شود و یا کلاً غیرفعال باشد.
متأسفانه همچون ویژگی پیشین که توضیح دادیم، Bubbles نیز عملکرد پرنوسانی داشت زیرا برخی اوقات نرمافزارها به خوبی گفتگوهای حبابی شکل را نشان میدادند اما وقتی دیگر این کار را انجام نمیدادند. برای مثال، برنامههایی که از Conversations پشتیبانی میکردند، توانایی نمایش حبابها را نداشتند. حتی برنامههای ساخت گوگل که پخش اعلانات برای آنها در اولویت قرار گرفته بود نیز نتوانستند Bubbles را نشان دهند. جالبتر آنکه تلگرام که در ابتدا به خوبی کار میکرد هم حباب برخی چتها را پخش نکرد. به نظر میرسد توسعهدهندگان باید وقت بیشتری روی بهبود این قابلیت بگذارند.
در حالی که انتظار میرفت این اشکالات در نسخههای اولیه سیستم عامل رخ دهد اما حالا میبینیم که اولین ورژن پایدار اندروید 11 منتشر شده و حتی پس از چند ماه عرضه نسخه بتا نیز این باگ از بین نرفته که واقعاً برای گوگل خجالتآور است. به هر حال، امیدواریم به زودی مشکلات این ویژگی مرتفع شوند.
زمانی که Bubbles خوب کار میکند، دقیقاً همان اندازه مفید خواهد بود که گوگل وعده داده زیرا میتوان اعلانات مربوط به گفتگوها را در بالای نرمافزارها مشاهده کرد و در صورت نیاز آنها را بست یا گسترش داد. این قابلیت مشخصاً سبب بهبود چند برنامگی میشود. به علاوه، اینکه میتوانیم از چندین نرمافزار گفتگوهای حبابی داشته باشیم بسیار رضایتبخش است. از طرفی، رابط کاربری حبابهای نمایش داده شده کامل میباشد و به هیچ عنوان ناقص نیست. تنها مشکل موجود، فضای انباشته شده به خصوص در مواقعی است که کیبورد اجرا شده است.
دکمههای کنترل فایلهای رسانهای
به منظور حسن ختام صحبتها در مورد امکانات مربوط به اعلانات، بد نیست به ویژگی دکمههای کنترل فایلهای رسانهای اشاره کنیم.
اندروید پیش از این دکمههای کنترل فایلهای رسانهای را به شکل خیلی ساده و اصطلاحاً خستهای نشان میداد. هر بار که آهنگ یا ویدیویی را پخش میکردید، نوتیفیکیشن مربوط به آن به همراه دکمههای کنترل کننده در نوار اعلانات نمایش داده میشد. اگر چندین نرمافزار را همزمان اجرا میکردید، دکمههای بسیار زیادی میداشتید. در سیستم عامل iOS که رقیب اندروید به حساب میآید، اگرچه این دکمهها محدودتر هستند اما حداقلش آن است که ظاهر مرتبتری دارند و مخصوص نرمافزاری میباشند که در حال پخش آهنگ یا ویدیو است. با این روش، شما گیج نخواهید شد و به راحتی متوجه میشوید که کدام دکمه دقیقاً چه کاری انجام میدهد.
با اندروید 11، گوگل سعی کرده تغییراتی در نحوه نمایش دکمههای کنترل فایلهای رسانهای به وجود بیاورد. اولاً، این دکمهها حالا بخشی از پنجره تنظیمات سریع خواهند بود که در بالا دیده خواهند شد. این یعنی همیشه در بالای اعلانات قرار خواهند گرفت. وقتی به آنها نگاه میکنید، شاهد ظاهر کامپکتشان خواهید بود اما اگر انگشتتان را روی آنها بکشید، پنجره تنظیمات سریع و دکمههای کنترل فایلهای رسانهای باز خواهد شد.
نکته جالب در اینجا آن است که دکمههای مختلف را میتوان حالا به کنارهها کشید بنابراین به جای اینکه مجبور باشید آنها را به اینطرف و آنطرف ببرید و فضای بیشتری اشغال شود، قادر خواهید بود انگشتتان را به کنارههای بکشید و اپلیکیشن پخشکننده فایل رسانهای دیگر را ببینید.
به علاوه، در آدرس تنظیمات (Settings) و سپس صدا (Sound) و رسانه (Media)، گزینهای وجود دارد که به شما اجازه میدهد مدیا پلیر را از پنجره گسترده تنظیمات سریع حذف کنید. برای مثال، اگر برنامهای پس از توقف آهنگ دکمههای خودش را از ظاهر کامپکت تنظیمات سریع پاک کرد، در صورت گسترش پنجره همچنان میتوان به دکمههای پخش دوباره دسترسی داشت. این گزینه اجازه میدهد تا از رخ دادن این اتفاق جلوگیری کنید و نگذارید یک برنامه پس از توقف آهنگ و ویدیو دکمههایش را ناپدید کند.
در نهایت، دکمههای کنترل فایلهای رسانهای حالا میانبری دارد که از طریق آن قادر خواهید بود دستگاهی که صداها را پخش میکند را تغییر دهید. بر این اساس، در این قسمت علاوه بر خودِ اسپیکر گوشی، هر نوع هدفون بلوتوثی یا حتی کرومکست که تا کنون با موبایل جفت شده در دسترس قرار خواهد داشت. این قابلیتی میباشد که از مدتها پیش در iOS وجود داشته و بسیار کاربردی بوده است. شما از اینجا امکان تنظیم شدت صدا را نیز خواهید داشت. این در حالی است که اندروید مدتی میشود انجام این کار را در خارج از تنظیمات نمیداد.
ضمناً، اندروید 11 دیگر تصویر تار و رزولوشن پایین آلبوم در حال پخش را در قسمت قفل صفحه نمایش نشان نخواهد داد تا فقط دکمههای کنترل فایلهای رسانهای در بالای تصویر پسزمینه فعلی نمایان باشند.
مجوزها
در سالیان اخیر، گوگل اقداماتی مناسبی در جهت ایمنسازی دادههای موجود در گوشیها انجام داده تا نگذارد اپلیکیشنهای متفرقه به آنها دسترسی داشته باشند. یکی از راههای کلیدی به کار بردن این قابلیتها، بهرهمندی از مجوزهای متعدد و قدرتمند است. علیرغم اینکه iOS در این زمینه همواره نسبت به اندروید پیشگام بوده اما گوگل به نوبه خودش بعضی از امکاناتی که اپل به سیستم عاملش اضافه کرده را به موبایلهای اندرویدی آورده است.
با اندروید 11، کاربران میتوانند با توجه به نیازشان به یک اپلیکیشن مجوز دهند. این یعنی اگر میخواهید از امکانات مربوط به موقعیت مکانی یک برنامه استفاده کنید، میتوانید به او اجازه دهید که فقط یک بار مجوز را دریافت نماید تا پس از اینکه کارتان را با آن انجام دادید، دیگر نتواند به موقعیت مکانیتان دسترسی داشته باشد.
این گزینه پیش از این در iOS 13 وجود داشت و فوقالعاده کار میکرد. در اکثر اوقات، ما معمولاً میخواهیم به برخی از امکانات یک نرمافزار مجوز بدهیم اما میبینیم که تیک سایر آپشنها نیز خورده است به همین دلیل آن اپلیکیشن در پسزمینه کار میکند. حتی اگر شما حوصله گشتوگذار در میان منوها را داشتید نیز برگرداندن یا لغو کردن یک گزینه میتوانست کار بسیار سختی برایتان باشد.
در دستگاههایی که اندروید 11 دارند، حالا میتوان هر بار که اپلیکیشن درخواست فعال شدن مجوزی را دارد، آن را فعال کرد. ضمناً، سه گزینه همیشه، هیچوقت و حین استفاده از نرمافزار در اختیارتان قرار گرفته که میتوانید یکی از آنها را برگزینید.
چنانچه برنامهای مدام درخواست میکرد که مجوز فلان قسمت برایش فعال شود، گزینهای چهارمی خواهید داشت که شما را به صفحهای میبرد تا از آنجا مجوز لازم را بدهید. این روش سبب خواهد شد تا کاربر دیگر به صورت اتفاقی تیک یک گزینه را نزند و یا مجبور نشود در میان مجوزها به دنبال آپشن خاصی بگردد.
به اکثر نرمافزارها اصلاً نیازی نیست که اجازه دهید به همه گزینهها دسترسی داشته باشند بنابراین همان آپشن حین استفاده از برنامه کفایت خواهد کرد.
گوگل همچنین، نحوه کارکرد مجوزهای مربوط به موقعیت مکانی را تغییر داده است. مثلاً، برای برنامهای که میخواهد در پسزمینه کار کند و موقعیت مکانی را ضبط نماید، ابتدا باید گزینه پیشنیاز فعال شود. زمانی که کاربر آن را تأیید کرد، یک پنجره جداگانه نمایش داده خواهد شد تا او از آنجا مجوز را بدهد. بار دیگر تکرار میکنیم که این مراحل باعث میشوند تا گزینهها به طور اتفاقی فعال نگردند و به صورت ناخواسته به چیزی که دوست ندارید، مجوز داده نشود.
ویژگی بعدی چیزی است که حتی در iOS هم وجود ندارد. با گزینه ریست شدن خودکار مجوزها، گوشی یا تبلت دارای اندروید 11 در نهایت مجوزهای مربوط به اپلیکیشنی که مدتی میشود اجرا نشده را به حالت اول برمیگرداند. البته نباید نگران باشید زیرا این آپشن نرمافزارهایی که مدام از آنها استفاده میکنید را فاکتور خواهد گرفت و به آنها کاری نخواهد داشت.
هر دو قابلیت مطرح شده در مورد مجوزها، فوقالعاده هستند و سبب خواهند شد خلأ موجود میان اندروید و iOS که به حفاظت از حریم شخصی کاربران مربوط میشد از بین برود. بر این اساس، اگر پیش از این کاربر اندروید بودید یا قبلاً از iOS استفاده میکردید و حالا میخواهید سراغ اندروید بیایید، دیگر نباید نگران اپلیکیشنهایی باشید که به صورت نامحدود به اطلاعات شما در پسزمینه دسترسی دارند.
با این حال، گوگل همچنان باید تلاشهایش را بیشتر کند تا بهتر نشان دهد دادههای افراد چه زمانی در پسزمینه در دسترس برنامهها قرار دارند. در اندروید 10، هنگامی که یک برنامه در پسزمینه به میکروفون و دوربین گوشی دسترسی پیدا میکرد، آیکون بخصوصی نمایش داده میشد. این گزینهها را به راحتی میتوان نادیده گرفت، لغو و یا غیرفعال کرد. برخی از شرکتها مانند وانپلاس، وقتی یک اپلیکیشن دارد از دوربین استفاده میکند (چه در پسزمینه و چه در پیشزمینه)، آیکون موقتی را نشان میدهند. اپل هم با نشان دادن آیکونهای نارنجی و سبز در نوار اعلانات تلاش کرده تا بگوید که فلان نرمافزار به ترتیب در حال استفاده از میکروفون یا دوربین است. به نظر میرسد نمایش نقطههای رنگی ایده جالبتری نسبت به پخش آیکون باشد.
ضبط کننده صفحه نمایش
برای کسانی که گوشی وانپلاس، شیائومی، سامسونگ و برخی دیگر از برندها را داشتهاند، این گزینه تازه نخواهد بود اما هر چه هست، بالأخره اندروید یک ضبط کننده صفحه نمایش را اضافه کرده تا رضایت دارندگان گوشیهای پیکسل را جلب کند.
گوگل به خودش زحمت نداده تا این قابلیت را با تغییرات گستردهای همراه سازد بنابراین چیزی که در اینجا میبینید، شبیه همانی است که پیش از این در سایر موبایلهای اندرویدی و قبل از آن در iOS دیده بودید. شما میتوانید به گزینه مربوطه از پنجره تنظیمات سریع دست یابید تا با انتخاب آن یک منوی پاپآپ ظاهر گردد و از آنجا به چندین آپشن دسترسی داشته باشید. این امکان فراهم شده تا مشخص نمایید صداهای پخش شده از گوشی یا میکروفون ضبط گردند یا خیر. به علاوه، گزینهای وجود دارد تا تعیین کنید وقتی نمایشگر لمس میشود، علائم مربوطه هم ضبط گردند یا خیر.
بر این اساس، هیچ گزینهای برای تعیین رزولوشن، فریم ریت یا بیتریت وجود ندارد حال آنکه در محصولات سایر تولیدکنندگان شاهد این آپشنها بودهایم. فکر نمیکنیم این گزینهها اهمیت زیادی داشته باشند بنابراین غیبتشان احساس نخواهد شد. البته بد نیست بگوییم که ویدیوها با نرخ 60 فریم بر ثانیه ضبط میشوند و رزولوشن خودِ صفحه نمایش را خواهند داشت.
واقعاً ناامیدکننده است که اینقدر طول کشید تا گوگل این ویژگی را به اندروید 11 بیاورد. اپل این قابلیت را با iOS 11 عرضه کرد و سایر شرکتهای گوشیساز نیز بیش از یک سال پیش آن را انتشار دادند. گوگل همچنین، ویژگی گرفتن اسکرین شات را نیز خیلی دیر به اندروید آورد حال آنکه اپل از همان روز اول آن را در اختیار کاربران قرار داد. به هر ترتیب، باید خوشحال باشیم که بالأخره قابلیت ضبط صفحه نمایش به اندروید 11 آمده است.
منوی کنترل دستگاه
اندروید 11 منوی دکمه پاور را به کلی تغییر داده و حالا تمرکز کمتری روی گزینه خاموش کردن گوشی دارد و گوگل سعی کرده بیشتر به لوازم خانگی هوشمند توجه کند. با توجه به چیزی که تا کنون تنظیم کردهاید، شما میتوانید در این فهرست ساعت، چراغ، دوربین امنیتی، قفلها، کرومکست و یا اسپیکر هوشمند را ببینید. هدف آن است که با یک کلیک بتوانید به لوازم خانگی هوشمند خود دسترسی داشته باشید و آنها را راحتتر مدیریت کنید.
معمولاً لوازم خانگی هوشمندی که داریم زیاد نیستند و شاید تعدادشان نهایتاً به یکی دو عدد برسد بنابراین در بخش Home شاهد گجت خاصی نخواهیم بود. ضمناً، اگر در جایی زندگی میکنید که روش پرداخت گوگل (Google Pay) وجود دارد، میانبر مربوطه در اینجا ظاهر میشود.
منوی پاور بازطراحی شده بیشتر برای کسانی کاربرد دارد که مدام از لوازم خانگی هوشمند یا سیستم پرداخت گوگل بهره میبرند. بر این اساس، اگر شما جزو این افراد نیستید، این فهرست شاید تازگی داشته باشد اما چندان کارآمد نخواهد بود. ضمناً، چنانچه از این منو فقط برای خاموش یا ریاستارت کردن موبایل استفاده میکردید، باید بگوییم که پیدا کردن این گزینهها حالا کار سختتری شده است.
حریم شخصی
اندروید 11 دو ویژگی مربوط به حریم شخصی را معرفی کرده است. اولین آنها سبب خواهد شد تا گوگل بتواند از طریق گوگل پلی 12 آپدیت امنیتی را به دست شما برساند بنابراین تعداد این بروزرسانیها حالا دو برابر شده است. نکته جالب اینکه روش نصب این آپدیتها همچون شیوه دانلود و نصب اپلیکیشنها از پلی استور میباشد.
این روش بسیار بهتر از انتشار آپدیتهای امنیتی در آخر یا اول هر ماه است زیرا در آن صورت بسیاری از شرکتها آنها را عرضه نمیکردند و میگذاشتند هر دو سه ماه یک بار آنها را منتشر کنند. جداسازی بستههای امنیتی از بروزرسانیهای خودِ سیستم عامل و توانایی بارگذاری آنها از پلی استور یعنی اینکه کاربران میتوانند با سرعت بیشتری آنها را دریافت نمایند.
حتی برای دارندگان گوشیهای پیکسل نیز این روش بسیار بهتری است زیرا دیگر لازم نخواهد بود منتظر یک آپدیت بمانند زیرا میتوانند با مراجعه به گوگل پلی استور آن را در اسرع وقت دانلود و سپس نصب کنند.
حال که صحبت از آپدیت شد، بد نیست بگوییم که گوگل در حال الزامی کردن برخی بروزرسانیهاست. این ویژگی اگرچه همزمان با اندروید 7.0 عرضه شد اما بسیاری از کمپانیها مانند سامسونگ از آن استفاده نمیکردند. به هر حال، این قابلیت کمک خواهد کرد تا آپدیت در پسزمینه دانلود و در قسمتی دیگر نصب شود تا دفعه بعد که گوشی را ریاستارت کردید، به سایر قسمتها ملحق گردد. این یعنی دیگر در حین انجام کارهای شخصی اختلالی به وجود نخواهد آمد و خودِ دستگاه هم در آینده بهتر کار خواهد کرد.
دیگر ویژگی مربوط به حریم شخصی به کاربران اینترپرایز مرتبط است. با این تغییر، شما میتوانید در گوشی مخصوص شرکت یا محل کارتان یک پروفایل بسازید و سپس به متخصصان بخش فناوری اطلاعات اجازه دهید آن دستگاه را کنترل کنند اما به هیچکدام از اطلاعات شخصی دسترسی نداشته باشند.
پروفایلهای جداگانه برای کار و منزل از زمان اندروید 5.0 تا کنون وجود داشته اما تنها کسانی میتوانستند از آنها استفاده نمایند که جزو اینترپرایزها و کاربران ویژه به حساب میآمدند. با اندروید 11 اما، گوگل این قابلیت را به دستگاههایی آورده که مالک آنها یک شرکت خاص است تا کارمندان بتوانند پروفایلهای خود را در همان گوشی داشته باشند که با آن کار میکنند.
ویژگیهای مخصوص گوشیهای پیکسل
برای دارندگان گوشیهای پیکسل، اندروید 11 چندین ویژگی اضافی دارد. یکی از آنها اپلیکیشنهای پیشنهادی است. این برنامهها در منوی نرمافزارها و هوم اسکرین نمایان خواهند شد. این قابلیت اینگونه کار میکند که گوشی نحوه کار کردن شما را یاد میگیرد و سپس در یک ردیف، اپلیکیشنهایی که بیشتر از آنها استفاده کردهاید را نشان میدهد. البته برخی اوقات امکان دارد بعضی از این برنامهها اجرا نشوند. لازم به ذکر است که در صورت نیاز میتوانید این گزینه را خاموش کنید.
ویژگی دیگر، جذابیت بیشتری دارد. گوگل حالا از ردیف پایینی هوم اسکرین بهره میبرد تا پیشنهادهای خودش را مطرح کند. اکثر ماها معمولاً نرمافزارهای خود را در این قسمت میگذاریم بنابراین متوجه این گزینه نمیشویم اما اگر این بخش را خالی بگذاریم یا حداقل یکی دو برنامه را از آنجا حذف کنیم، خواهیم دید که خودِ گوگل آنجا را با برنامههای پیشنهادیاش پر کرده است. این اتفاق به سرعت انجام میشود بنابراین فقط کافی یکی از برنامهها را پاک کنید تا بلافاصله جای آن پر گردد. البته دور آیکون برنامه پیشنهاد شده حلقه رنگی به خصوصی وجود خواهد داشت تا نشان داده شود که پیشنهادی است. باید به این نکته اشاره کنیم که قسمتی که در آن آیکون پیشنهاد شده قرار میگیرد تنها یک قالب بوده و عمدتاً خالی است بنابراین میتوانید به جای آن چیز دیگری بگذارید.
در اکثر اوقات نکته تازه یا به خصوصی را نمیتوان در میان برنامههای پیشنهادی مشاهده کرد. مثلاً وقتی تلگرام را از آنجا پاک میکنید، اینستاگرام جایش را میگیرد حال آنکه ممکن است در همان لحظه اینستاگرام در هوم اسکرین وجود داشته باشد. بر این اساس، به نظر نمیرسد نوار پیشنهاد دهنده ببیند آیا مشابه چیزی که میخواهد اضافه کند در هوم اسکرین هست یا خیر.
گوگل بخش چند برنامگی را نیز تغییر داده است. اگر از رابط کاربری روش ناوبری مبتنی بر حرکات استفاده کنید، میتوانید انگشت خود را به بالا بکشید و نگه دارید تا به صفحه پیشنمایش دست یابید. در اینجا متوجه خواهید شد که گوشی دیگر آیکون اپلیکیشنهای پیشنهادی را در پایین نشان نخواهد داد و دیگر نخواهید توانست انگشتتان را به بالا بکشید تا به منوی نرمافزارها بروید. به جای آن، شاهد رابط کاربری کارت مانندی خواهید بود که دو گزینه در پایین دارد. یکی از آنها از اپلیکیشن هایلایت شده اسکرینشات میگیرد و دیگری کمک میکند متن موجود در صفحه هر نرمافزار هایلایت شود. شما همچنین، میتوانید از ابزارهای ویرایشگر بهره ببرید تا متن را کپی و سپس پیست کنید. به علاوه، امکان اشتراکگذاری آن متن به صورت آنلاین نیز وجود دارد. این گزینه برای تصاویر نمایش داده شده نیز به درد بخور خواهد بود.
یک انیمیشن جذاب دیگر برای پسزمینه وجود دارد که وقتی انگشت خود را در اعلانات به پایین میکشید یا در منوی اپلیکیشنها به بالا میکشید، روی والپیپر زوم خواهد شد تا نوع افکت عمقی ایجاد کند.
چیزی که دوست داشتیم گوگل تغییر دهد این بود که این فرصت را به وجود بیاورد تا بتوانیم رنگ قسمت جستجو در پایین صفحه را تغییر دهیم. البته در حال حاضر امکان تعویض رنگ ویجت سرچ گوگل فراهم شده اما بخش جستجوی گوشیهای پیکسل همیشه با توجه به تنظیمات روز یا شب، سفید یا خاکستری است.
با در نظرگیری همه ویژگیها، لانچر پیکسل بسیار مبتدی است. اصلاً نمیتوان در منوی اپلیکیشنهای آن فولدر ساخت یا آیکون اپلیکیشنها را مخفی کرد و به علاوه، از بستههای آیکونهای متنوع نیز پشتیبانی نمیکند. تمام چیزی که شما در اختیار خواهید داشت، رنگ، فونت و آیکون معمولی با گزینههای محدود میباشد و تنها چیزی که اندروید 11 اضافه کرده چندین الگوی تازه برای آیکونهاست. در صورتی که به امکانات بیشتری نیاز دارید، بد نیست لانچر دیگری نصب کنید.
اندروید 11 گو ادیشن
در کنار انتشار نسخه استاندارد اندروید 11، گوگل نسخه گو ادیشن (Go Edition) آن را هم منتشر کرد. این ورژن که فقط برای گوشیهای پایینرده کاربرد دارد، برخی از امکانات اندروید 11 اصلی نظیر Conversations و روش ناوبری مبتنی بر حرکات را در خود جای داده و ویژگی Safe Folder را هم به برنامه Files آورده تا از فایلهای حساس به وسیله پسورد محافظت کند.
به علاوه، گوگل ادعا میکند که این ورژن سرعت اجرای برنامهها را به میزان 20 درصد بیشتر کرده اما برای اینکه این اتفاق را احساس کنید، باید رم گوشیتان حداقل به 2 گیگابایت برسد.
ویژگیهای متفرقه
در قسمتهای گذشته در مورد ویژگیهای جدید اندروید 11 صحبت کردیم اما چندین قابلیت جزئی و متفرقه قابل ذکر وجود دارند که در ادامه به آنها میپردازیم.
Android Auto حالا به صورت بیسیم با همه گوشیهایی که اندروید 11 دارند کار میکند. تمام کاری که شما باید انجام دهید این است که ببینید ماشینتان با این گزینه سازگاری دارد یا خیر. بر این اساس، دیگری به کابل و سیم نیازی نخواهید داشت.
از این پس در اپلیکیشنهایی که از ویژگی پر کردن خودکار قسمتها پشتیبانی میکنند، کیبورد گوشی عبارات پیشنهادی را نشان میدهد. مثلاً اگر میخواهید وارد یک وبسایت شوید، نام کاربری و پسورد در قسمت پیشنهادهای صفحه کلید نمایان خواهد شد تا فقط با لمس آنجا بتوانید اطلاعات اکانتتان را بنویسید.
در اندروید 11 پشتیبانی از 5G پیشرفتهتر شده تا توسعهدهندگان بتوانند از مزایا و سرعت زیاد این اینترنت و تأخیر کم آن بهرهمند شوند. بر این اساس، برنامهنویسان از این پس خواهند فهمید که آیا شما در منطقه تحت پوشش 5G حضور دارید و آیا اینترنت محدود است و یا پهنای باند چهقدر میباشد.
به علاوه، در یازدهمین ورژن اندروید پشتیبانی از نمایشگرهای بیشتری امکانپذیر شده است. گوگل به خصوص به گوشیهای دارای نقاط سیاه رنگ یا دارای صفحه نمایشهای واترفال با لبههای منحنی اشاره کرده است بنابراین توسعهدهندگان میتوانند اپلیکیشنهایشان را مختص این موبایلها تولید کنند و دیگر اشکالات مربوط به پخش شدن پیکسلها در اطراف ناچ را از بین ببرند. خودِ برنامهنویسان نیز ذکر کردهاند که پشتیبانی از گوشیهای تاشو بهبود یافته تا با اندازهگیری زاویه لولاها بتوانند انیمیشنهای مناسب و سازگار با آنها بسازند.
برای صفحه نمایشهای منحنی، توسعهدهندگان قادر خواهند بود از کل عرض آنها بهره ببرند زیرا API لازم اضافه شده تا بتوانند تعاملات صورت گرفته میان اندروید و لبههای نمایشگر را کنترل کنند. همه اینها یعنی برنامهنویسان ابزارهای بیشتری برای مدیریت نرمافزارها دارند.
اندروید 11 از انتقالات IME پشتیبانی میکند تا به سازندگان نرمافزار اجازه دهد محتوای اپلیکیشنهایشان را با کیبورد و انیمیشنهای سیستم همگامسازی کنند. در حال حاضر وقتی صفحه کلید را در یک برنامه پیامرسان اجرا یا مخفی میکنید، کل ظاهر آن پدیدار یا ناپدید میشود اما اگر برنامهنویسی از این ویژگی بهره ببرد، رابط کاربری خودِ اپلیکیشن را هم به صورت بسیار ملایم همراه با بالا و پایین رفتن کیبورد پدیدار و ناپدید خواهد کرد. هر کسی که تا کنون در یک گوشی iOS تایپ کرده متوجه این قابلیت شده اما کاربران اندرویدی میتوانند از حالا به بعد از آن استفاده نمایند.
در این سیستم عامل همچنین، پشتیبانی از سیستم رمزگشای کمتأخیر به وجود آمده که برای سرویسهای گیمینگ نظیر گوگل استدیا و ایکسباکس گیم استریمینگ و اپلیکیشنهای پخش فیلم بسیار مفید خواهد بود. توسعهدهندگان میتوانند حالا از APIهای جدید اضافه شده استفاده کنند تا نحوه پخش کمتأخیر را برای کدکهای به خصوص انتخاب نمایند.
اندروید 11 از حالا به بعد از نرخهای بازسازی متنوع پشتیبانی میکند تا اگر گوشی دارای نرخ نوسازی زیاد است، با توجه به نحوه عملکرد آن سرعت نرمافزارها را تطبیق دهد.
برای اسکرینشاتها حالا رابط کاربری جدیدی وجود دارد. همچون iOS، وقتی از صفحهای عکس میگیرید، تصویر گرفته شده پایین میرود تا از آنجا به گزینههای ویرایش یا اشتراکگذاری آن دسترسی داشته باشید. متأسفانه بر خلاف سیستم عامل محصولات اپل، گوگل امکان گرفتن، ویرایش و ارسال چندین اسکرین شات را به وجود نیاورده بنابراین در این رابط کاربری تازه باید با آخرین تصویر گرفته شده کار کنید. به علاوه، چنانچه اسکرین شات دیگری گرفتید، پنجره مربوط به اسکرین شات قبلی با جدید ترکیب خواهد شد تا خودتان به صورت دستی آن را رد کنید.
از همه مهمتر، هنوز خبری از اسکرین شات اسکرولی نیست حال آنکه چند سالی میشود سایر شرکتهای سازنده گوشی این ویژگی را به محصولاتشان افزودهاند.
اندروید 11 یک قابلیت مربوط به تاریخچه اعلانات دارد. شما میتوانید با مراجعه به تنظیمات (Settings) و سپس اپلیکیشنها و اعلانات (Apps & Notifications) و بعد اعلانات (Notifications) و در نهایت تاریخچه اعلانات (Notification History)، اعلانات اخیر خود را ببینید. این گزینه برای زمانهایی که به صورت اتفاقی یک نوتیفیکیشن را رد کردهاید ولی میخواهید ببینید محتوای آن چه بود، فوقالعاده است. البته اگر دوست ندارید گوشیتان کارهای شما را در نظر بگیرد، میتوانید این گزینه را خاموش کنید.
از این پس قادر خواهید بود در پنجره اشتراکگذاری، یک اپلیکیشن را پین کنید تا برنامهای که غالباً از طریق آن چیزی ارسال میکنید جلوی سایرین نمایش داده شود و موارد بلااستفاده کنار بروند.
همچنین، حالا امکان تعیین میزان حساسیت روش ناوبری بازگشت نیز به وجود آمده است. این گزینه به شما اجازه میدهد تا مشخص نمایید که انگشتتان چهقدر باید از لبه نمایشگر کشیده شود تا به صفحه قبل بازگردید. این آپشن برای کسانی کاربرد خواهد داشت که معمولاً گوشیشان را در یک قاب زمخت گذاشتهاند. بر عکس، در بعضی از نرمافزارها که افراد دوست ندارند خیلی سریع از یک صفحه خارج شوند هم میتوانند شدت این گزینه را کاهش دهند.
اگر به تنظیمات توسعهدهندگان (Developer Options) بروید و کدک هدفونهای بلوتوثی را تغییر دهید، خواهید دید که منوی مربوطه کدکهایی را نمایش خواهد داد که تنها با هدفون مدنظر شما که به گوشی وصل شده سازگاری دارد.
بازی Easter Egg هم مانند چند سال گذشته، در 2020 چندان جذاب نیست زیرا فقط باید شمارهگیر را چندین بار بچرخانید تا عدد 11 نمایش داده شود.
در نهایت، اندروید 11 پشتیبانی از مجموعه Emoji 13.0 را افزوده که در آن 117 شکلک جدید از جمله چهره خندان همراه با اشک و . . . وجود دارد. گوگل برخی از اموجیهای فعلی را نیز بازطراحی کرده است.
موجودیت اندروید 11
متأسفانه تا زمانی که این مقاله نوشته شده، اندروید 11 فقط برای گوشیهای پیکسل گوگل منتشر شده است. این یعنی دارندگان پیکسل 2 به بعد میتوانند این سیستم عامل را نصب کنند بنابراین آخرین نسخه ارسال شده برای موبایلهای نسل اول پیکسل اندروید 10 است.
پس از انتشار اندروید 11 پایدار برای گوشیهای پیکسل، وانپلاس، اوپو، ریلمی و شیائومی نسخههای بتا این سیستم عامل را برای برخی از محصولاتشان منتشر کردند که مجموع آنها نهایتاً به 9 عدد میرسد بنابراین مشخص نیست سایر دستگاهها چه زمانی ورژن بتا را دریافت میکنند چه برسد به نسخه پایدار و اصلی. در همین حال، سایر شرکتهای گوشیساز تنها از برنامههایشان برای عرضه آپدیت سخن گفتهاند و نمیدانیم چه زمانی این وعده وعیدها قرار است رنگ و بوی واقعیت به خود بگیرند.
معمولاً هر سال همین اتفاقات میافتد. گوگل نسخه جدید اندروید را برای گوشیهای پیکسل منتشر کرده و بعضی از محصولات دیگر برندها ورژن بتا را دریافت میکنند و سایر دستگاهها تا چند ماه و یا حتی یک سال بعد منتظر میمانند تا بالأخره بتوانند آن را نصب نمایند. تازه در آن صورت باید دید آیا فلان گوشی شرایط دریافت آپدیت را دارد یا خیر. حالا امسال نیز همان اتفاقات در حال رخ دادن هستند. واقعاً ناامیدکننده است زیرا در عمل پیشرفت خاصی نمیبینیم.
البته نباید منکر این قضیه شد که برخی شرکتها ورژنهای بتا را عرضه کردهاند که در مرحله تولید میباشد و شاید هم رقابتی در جریان است که باید دید برنده نهایی چه کسی خواهد شد. با این وجود، با توجه به اینکه زمان زیادی از زمان انتشار اولین نسخه بتا اندروید 11 توسط گوگل میگذرد و اینکه دیگر تولیدکنندگان نیز اقدام خاصی انجام ندادهاند، بعید است به این زودیها شاهد اتفاق تازهای باشیم. برای مثال، سامسونگ به عنوان بزرگترین سازنده گوشی در دنیا هنوز حرکت خاصی نکرده و مشخصاً چند ماه دیگر طول خواهد کشید تا اندروید 11 را به محصولاتش بیاورد.
چیزی که از همه اوضاعش وخیمتر است، اندروید وان (Android One) میباشد که از آن به عنوان پلتفرمی یاد میشد که قرار بود تا دو سال بعد از عرضه هر موبایل به آن دستگاه بیاید اما هنوز هیچکدام از این گوشیها در روز انتشار اندروید 11 این آپدیت را دریافت نکردهاند. نوکیا به عنوان یکی از بزرگترین حامیان اندروید وان هم گزارش داده که این بروزرسانی را تا دو سال آینده به دستگاههای واجد شرایط میآورد ولی با این وجود، این وعده چه زمانی عملی میشود نیز مشخص نیست. در مورد سایر شرکتها هم هر چه کمتر حرف بزنیم، بهتر است.
در نهایت، هیچ چیزی در مورد برنامه زمانی آپدیت اندروید فرق نکرده زیرا شرایط به اندازه گذشته و یا حتی بیشتر وخیم است.
جمعبندی
میشود برخی اوقات به تغییرات نگاه کرد ولی متوجه چیز خاصی نشد. اندروید 11 یکی از آپدیتهای پایدار و سادهای است که تا کنون برای این سیستم عامل عرضه شده اما همانطور که در ابتدای مقاله هم گفتیم، هیچ نکته منفی در مورد آن وجود ندارد.
ویژگیهایی که امسال به اندروید آمدند قابلتحسین هستند. Conversations و Bubbles مطمئناً نحوه چت کردن ما با دیگران را تغییر خواهند داد. اندروید همواره سیستم پخش اعلانات فوقالعادهای داشته اما این دو قابلیت آن را بسیار جلوتر از سایر رقبا میاندازد. در این میان، Bubbles شاید تازگی چندانی نداشته باشد اما به هر ترتیب از اضافه شدن آن خرسندیم و همانگونه که گفتیم، قطعاً بر نحوه برقراری ارتباط ما با دیگران تأثیر مثبت خواهد گذاشت.
توجه به حریم شخصی هم یکی دیگر از اقدامات مناسب گوگل است که باید به آن اشاره کنیم. گوگل همیشه نسبت به اپل در این زمینه محتاطتر کار کرده اما امسال چندین گزینه بسیار کاربردی را افزوده است. قابلیتهایی نظیر مجوزهای یک بار مصرف یا ریست شدن مجوزها قطعاً از فعالیت نرمافزارهای مخرب جلوگیری خواهند کرد و دسترسی به موقعیت مکانی در پسزمینه را دشوارتر خواهد نمود زیرا کاربران دیگر به صورت اتفاقی به برخی از برنامهها مجوز نخواهند داد.
سایر امکانات فقط باعث بهبود نحوه کار کردن ما با اندروید میشوند. مواردی نظیر دکمههای کنترل فایلهای رسانهای، ضبط کننده صفحه نمایش، دسترسی به لوازم خانگی هوشمند، گزینههای پشتیبانی از سختافزارهای مدرن مانند 5G، نرخ بازسازی سریع و انواع نمایشگرها از آن جملهاند.
در مورد اقداماتی که سایر شرکتها انجام دادهاند نیز اطلاعات کافی نداریم. مثلاً وانپلاس نسخه بتا OxygenOS 11 را منتشر کرده تا نشان دهد آن را به خوبی تغییر داده است. سایر کمپانیها هم هنوز فعلاً ورژن بتا اندروید 11 را عرضه کردهاند بنابراین تا زمانی که محصولات زیادی به آخرین نسخه رسمی اندروید آپدیت نشدهاند نمیتوانیم چیزی بگوییم.
متأسفانه سرعت کم نصب اندروید 11 در گوشیها و تبلتها همچنان یک معضل اساسی است. البته شاید ورژن بتا علامت مثبتی باشد که بالأخره خبرهایی خواهد بود اما همه افراد شامل این قضیه نمیشوند زیرا اندروید 11 بتا تنها به موبایلهای منتخبی میآید که برخی کمپانیها مشخص میکنند.
با این اوصاف، احتمالاً تا چند ماه دیگر اندروید 11 پایدار به گوشیهایی میآید که نسخه بتا را دریافت کردهاند. در مورد سایر دستگاهها هم اوایل سال 2021 بازه زمانی مناسبتری است.
حتی در مورد انتشار اندروید 11 خام برای گوشیهای پیکسل نیز انتقاد وارد است زیرا گوگل میتوانست بهتر کار کند. از طرفی، امکاناتی نظیر اسکرین شات اسکرولی، لانچر شخصیسازی شونده، تنظیمات گسترده صفحه نمایش همیشه روشن، دو بار ضربه زدن روی نمایشگر به منظور خاموش کردن آن و اعلانات مربوط به استفاده از برخی مجوزها در پسزمینه میبایست در این نسخه قرار میگرفتند. در این بین، به نظر میرسد برخی از این موارد ذخیره شدهاند تا با اندروید 12 عرضه شوند.
ما همچنین، از گوگل میخواهیم فرآیند دستیابی و تنظیم اعلانات را برای اپلیکیشنهای مختلف بهبود بخشد زیرا برخی از گزینهها در فهرستهایی قرار گرفتهاند که بیشتر افراد نمیتوانند آنها را پیدا کنند. گویا گوگل از عمد این آپشنها را دور از دسترس قرار داده است.
با همه اینها و با در نظرگیری تمامی جوانب، اندروید 11 یک آپدیت مناسب به خصوص برای دارندگان گوشیهای پیکسل است که احساس میکردند جای برخی از گزینهها خالی بود. امکانات تازه پخش اعلانات و حریم شخصی را هم باید جزو قابلیتهای بسیار مثبت حساب کنیم زیرا بسیاری از شرکتهای تولیدکننده تلفن همراه زیاد به آنها توجه نمیکنند. پشتیبانی از نمایشگرهای پیشرفته هم سبب خواهد شد تا سریعتر بتوانیم وارد دوران و عصر گوشیهای تاشو شویم.
حال باید منتظر ماند و دید چه زمانی بیشتر مردم این آپدیت را دریافت خواهند کرد. امیدواریم این اتفاق قبل از انتشار اندروید 12 رخ دهد.